Монгол орны нутаг дэвсгэрийн гадаргын ба гүний ус, түүний нөөцийг зүй зохистой ашиглах, эзэмших, хамгаалах нь иргэний хуулиар хүлээсэн үүрэг юм. Гол мөрөн, нуур намаг, газар доорхи ус, мөстлөг, мөсөн гол, олон жилийн цэвдэг, хиймэл усан сан, цөөрөм зэрэг нь усны нөөцийг бүрдүүлдэг. Манай оронд байнгын урсгалтай гол горхи 3800 орчим байдаг ба нийг урт нь 67 000 км. Гол мөрдийн тархалт нутаг дэвсгэрт харилцан адилгүй. Алтай, Хангай, Хэнтэй, Хөвсгөлийн уулсаар гол горхи элбэг бол Дорнодын тал, говь нутагт ховор. Хүн амын 95 хувь унд, ахуйдаа газрын доорх ус, 5 хувь гадаргын ус ашигладаг. Монгол орны нутаг дэвсгэрт олон улсын рашааны эмчилгээний зориулалтын шалгуурыг хангаж чадах 130 гаруй халуун, хүйтэн рашааны орд байгаагийн дотор халуун рашаан 42, халуун уур 1, нүүрсхүчлийн хүйтэн рашаан 60 гаруй, рашаан төстэй усны үелэл 30 шахам, эмчилгээний онцгой бүрэлдэхүүнгүй боловч эмчилгээнд тустай 10 шахам усны илрэл байна.

Асуулт 1. Ус ашиглах гэрээг хэдэн жилийн хугацаатай хийж болох вэ?

Уг гэрээг 40 хүртэл жилийн хугацаагаар байгуулж болох бөгөөд нэг удаад сунгах хугацаа нь 20 жилээс илүүгүй байна.

Асуулт 2. Ус ашигласны төлбөрөөс ямар тохиолдолд чөлөөлөх вэ?

Дараах зориулалтаар усыг ашигласан бол төлбөрөөс чөлөөлнө:
1.    хүн амын унд, ахуйн хэрэгцээнд болон бэлчээрийн мал, амьтан, өрхийн хүнсний ногооны талбайг ашиглах
2.    түймэр унтраах болон байгалийн бусад гамшигтай тэмцэх
3.    усыг үйлдвэрлэлийн технологийн хэрэгцээнд эргүүлэн ашигласан.