ЭРХ ЗҮЙН ХӨТӨЧ

Малчдын эрх Малын генетик нөөцийг хамгаалах үйл ажиллагаа

Малын генетик нөөц гэдэг нь мал, түүний үржүүлгийн бүтээгдхүүн болон тэдгээртэй хамааралтай уламжлалт мэдлэгийг хэлнэ.

Малын удмын сангийн үндэсний төв нь  2012 оны 12 дугаар  сард шингэн азот үйлдвэрлэх тоног төхөөрөмжийг суурилуулж, ажилуулж эхэлсэн. Шингэн азотын үйлдвэрлэл  нь 1  цагт 5 литр шингэн азот үйлдвэрлэх хүчин чадалтай. Монгол орны нөхцөлд шингэн азотыг Мал аж ахуйн салбар болон  анагаах ухааны салбарт өргөн ашиглаж байна.
Малын удмын сангийн үндэсний төвийн генийн банканд гадаадын арвин ашиг шимт шилмэл малын болон тоо толгой нь цөөрч удмын сан алдагдахад хүрсэн нутгийн үүлдэр омгийн малын үр, хөврөл үрийг шингэн азотод хадгалж байна.

Шингэн азот нь -196 хэмийн градуст хөлдөөн удаан хугацаагаар чанарыг нь алдагдуулахгүй хэвээр хадгалах технологийг дэлхий нийтээр  “Үрийн банк” гэж нэрлэдэг. Шингэн азот нь үр хөврөлийг гүн хөлдөөж хадгалах-гэсгээсний дараа хуваах боломжийг хангахын хажуугаар нь хэдэн жилийн турш амьдрах чадвартай байлгах боломжтой. Шингэн азотыг шинжлэх ухааны салбарт ашиглаж эхэлсэн түүхийг авч үзвэл Польшийн эрдэмтэн Zygmunt Wrуblewski болон Karol Olszewski нар 1883 онд анх гарган авсан. Тэр цагаас хойш шинжлэх ухааны олон салбарт амжилттай хэрэглэж ирсэн. Уг шингэн нь агаарт амархан ууршдаг, хүрэлцсэн эдийг богино хугацаанд амархан хөлдөөдөг. Шингэн азот: Өнгөгүй тунгалаг шингэн, -179 цельсийн хэмд буцалдаг, -210 цельсийн хэмд хөлддөг бодис юм.

Шингэн азот үйлдвэрлэсэн талаарх мэдээлэл: Шингэн азотын үйлдвэрт  2017 оны 4 дүгээр улирлын  байдлаар 2230  литр үйлдвэрлэсэн байна. Үүнээс генийн санд 1511 литр шингэн азотоор цэнэглэсэн. Шингэн азотын түгээлтийг  зохиомол хээлтүүлгийн явуулын үйлчилгээ үзүүлж байгаа 11  аймгийн  17 сум, нийслэлийн 3 дүүрэгт   16 техникч  ажиллаж  454 литр шингэн азот,  Үр үйлдвэрлэлийн ажилд зориулж  265  литр  шингэн  азотыг нийлүүлж ажиллаж байна.  


http://e-khutuch.mn/guide/print/47/430/advice